Tansiyona ne iyi gelir? Hipotansiyon ve hipertansiyon nedir? Yüksek ve düşük tansiyona iyi gelen bitkisel yöntemler

 Her yaş ve her meslek grubunda görülen tansiyon hastalıkları yaşamı olumsuz etkilerken, başa çıkılması gereken stres kontrolünün yanı sıra yediğimiz içtiğimiz gıdalar çok büyük önem taşıyor. İlaç tedavisi ve düzenli kontrollerin yapılması ile birlikte gün içinde tüketilen gıdaların vereceği doğal destek ise yadsınamaz. Peki, tansiyona ne iyi gelir? İşte tansiyona iyi gelen yiyecekler, doğal yöntemler...

Gerek yüksek, gerekse düşük tansiyon sorunu yaşayan kişilerin beslenirken dikkat etmesi gereken gıdaları, Yeni Yüzyıl Üniversitesi Gaziosmanpaşa Hastanesi Diyet ve beslenme uzmanı Neslişah Bozkaya Gök anlattı.

Türkiye'de 3 kişiden 1'inde görülen hipertansiyon ve hipotansiyon sorunları, gerekli önlemler alınmaması durumunda önemli başka hastalıklara ve organ hasarlarına yol açabiliyor. Beslenme şekilleri, ilaçlar, diyet değişiklikleri ve diğer yaşam tarzı değişiklikleri gibi pek çok farklı etkenler hipertansiyon ve hipotansiyon riskini azaltabiliyor veya arttırabiliyor. İşte tamda bu noktada doğru uygulanan bir diyetin ve bu diyette tüketilen doğru besinlerin tansiyonumuz üzerinde olumlu etkileri olduğunu söylemeden geçemeyeceğim. Bu yazımda, yüksek tansiyonu düşürmeye yardımcı olabilecek ve düşük tansiyonu kontrol altına almaya yardımcı olabilecek bilimsel kanıtlara dayanan besinlerden bahsediyor olacağım.

Dünya Sağlık Örgütü (WHO) verilerine göre;

Hipotansiyon (Düşük tansiyon)

Kan basıncının anormal şekilde düşmesi ya da halk arasında yaygın olarak bilinen adıyla tansiyon düşüklüğü, hipotansiyon olarak tanımlanır. Büyük tansiyonun 90 mm Hg, küçük tansiyonun 60 mm Hg değerinin altında olmasıyla oluşur.

Hipertansiyon (Yüksek tansiyon)

Tansiyonun 130/80 mm Hg değerinin üzerinde olması hipertansiyon ya da farklı bir deyişle yüksek tansiyon olarak tanımlanır. Toplumda görülme sıklığı %30 ila %45 arasında olan bu rahatsızlık, mutlaka kontrol altına alınması gereken bir durumdur.

Normal Tansiyon

Tansiyonun 90/60 mm Hg- 120/80 mm Hg değerleri arasında kabul edilir.

Hipertansiyonu Düşürmeye Yardımcı olabilecek 11 farklı yiyecek

1. Muz

Yüksek tansiyonu olan kişilerin aşırı tuz tüketiminden kaçınması gerektiği bilinmektedir. Daha az bilinen ve aynı derecede önemli olan potasyu,sodyum antagonisti olan bir mineraldir. Hipertansiyona yönelik diyetlerde potasyum ve sodyum oranı mutlaka dengelenmelidir. Dünya Sağlık örgütü , günlük maksimum 2 g sodyum alımı (yaklaşık 5 g sofra tuzuna karşılık gelir) ile gıda yoluyla 3,5 g potasyum tüketilmesini önermektedir.

Muz, hipertansiyonu yönetmede hayati bir role sahip yüksek miktarda potasyum içerir. Orta boy bir muz, yaklaşık 422 miligram potasyum içerir.

Potasyum açısından zengin diğer yiyecekler ise ;özellikle bakliyat, avokado, patates,kuru üzüm, kayısı, hurma gibi besinlerdir.Böbrek hastalığı olan kişiler potasyum kullanımına dikkat etmelilerdir.

2.Yaban mersini ve çilekler

Yaban mersini ve çilekler,bir tür flavonoid olan antosiyaninler adı verilen antioksidan bileşikleri içeriği sayesinde yüksek kan basıncını düşürür.

Amerikan Beslenme Derneği'nin Beslenmede ki Gelişmeler Dergisin'de 2019 senesinde yayımlanan bir araştırmaya göre ,çoğunlukla yaban mersini ve çilekten yüksek antosiyanin alımına sahip olanların, düşük antosiyanin alımına sahip olanlara kıyasla yüksek tansiyon riskinde yüzde 8 azalma olmuştur.

3. Pancar

Pancar suyu içmek kısa ve uzun vadede yüksek kan basıncını düşürebiliyor.

2015 yılında yapılan bir araştırma da 4 hafta boyunca her gün 250 ml (yaklaşık 1 fincan) kırmızı pancar suyu içen hipertansiyonlu kişilerde yüksek kan basıncı düşmüştür.

Pancarın yüksek nitrat içeriği yemekten sadece bir saat sonra etkisini gösteriyor. Böylece pancardaki yüksek nitrat seviyeleri kan basıncının hızlıca düşmesine yardımcı oluyor.

Hipertansiyon hastaları için her gün bir bardak pancar suyu içmek veya salatalara pancar eklemek güzel bir seçim olabilir.

4.Bitter Çikolata

Çikolata lezzetlidir ve sizi mutlu eder. Ama daha fazlasını yapabilir mi? Evet, çünkü kakao kan basıncını düşürüyor. Ancak bu her bitter çikolata için geçerli değil. Kakao içeriği yüksek, kaliteli bir bitter çikolata tüketmelisiniz. İçerdiği flavanoller ve fenoller sayesinde bitter çikolatanın vasküler koruyucu ve hipertansiyonu düşürücü etkisi vardır. Bunun için en az % 70 kakao içeriğine sahip kaliteli bir bitter çikolatadan her gün yaklaşık 1 kare büyüklüğünde bir parça tüketmeniz yeterli olacaktır.

5. Karpuz

Karpuz, yüksek tansiyonu yönetmeye yardımcı olabilecek sitrülin adı verilen bir amino asit içerir.

Sitrülin, vücuttaki kan damarlarını gevşeterek nitrik oksit salınımına yardımcı olarak yüksek kan basıncının düşmesini sağlar.

6.Kivi

Kivi, lutein gibi antioksidanlar ve C vitamini açısından zengindir.

Yapılmış olan bir araştırmaya göre 8 hafta boyunca günde üç kivi yemenin, yine aynı süre boyunca günde bir elma yemeye kıyasla hem sistolik (büyük tansiyon) hem de diyastolik (küçük tansiyon) kan basıncında önemli bir düşüşe neden olmuştur.

7. Yulaf

Yulaf, özellikle kan basıncını düşürebilen beta-glukan adı verilen bir tür lif içerir.Güne yulaf ezmesi ile yapılmış bir kase müsli ile başlamak kan basıncını dengelemektedir.

8.Sarımsak

Bazılarımız kokusundan rahatsız olsakta, sarımsak organizmamız üzerinde olumlu bir etkiye sahiptir. İçeriğindeki allisin ve S-alil-sistein ile kanı seyrelten bir etkiye sahiptir,ayrıca kan damarlarının genişlemesine yardımcı olarak yüksek kan basıncını düşürmektedir.

9.Acı biber

Klinik çalışmalarda, acı biberin de tansiyonu düşürdüğü gösterilmiştir. İçeriğindeki kapsaisin maddesi sayesinde kan damarlarını genişletir ve kan basıncının kontrol altına alınmasına yardımcı olur.

10.Yoğurt

Yoğurt, içeriğindeki laktik asit bakterileri sayesinde kan basıncını düşüren bir besindir. Amerikan Kalp Derneği, yoğurdun kadınlarda yüksek tansiyon riskini azaltabileceğini bildirmiştir.

Yine Amerika'da yapılmış uzun süreli bir araştırmada yaklaşık 18 ile 30 yıl süresince takip edilen ve her hafta düzenli olarak beş veya daha fazla porsiyon yoğurt tüketen orta yaşlı kadınların, nadiren yoğurt yiyen benzer yaşlı kadınlara kıyasla hipertansiyon riskinde yüzde 20 azalma gözlemlenmiştir.

11. Nar

2012 yılında Amerika'da yapılan bir araştırmanın bulgularına göre 28 gün boyunca günde 1 bardak nar suyu içmek yüksek antioksidan içeriği sayesinde kısa vade de yüksek kan basıncını düşürmektedir. Özellikle kış aylarında sofralarda yerini alan narı meyve şeklinde tüketebileceğimiz gibi, kahvaltılarımız da taze sıkılmış meyve suyu olarak da keyifle içebiliriz.

Hipotansiyonu Kontrol Altına Almaya Yardımcı Olabilecek Besinler

1.Su

Yeterli su içimi dehidrasyon sonucu oluşan hipotansiyonu önlemeye yardımcı olur. Bu hayati sıvı, hücre aktivitesini iyileştirererek, hücre içi oksijenlenmeyi arttırırarak hipotansiyon gelişimini önlemektedir.Günlük su alımı miktarını arttırmalıyız.

2.Yumurta ve Et

B-12 vitamini açısından zengin besinler hipotansiyonun kontrol alınmasında önemli bir role sahiptir. Kandaki düşük B-12 vitamini varlığı , hipotansiyon ve yorgunluğa neden olabilecek anemiye yol açmaktadır. B-12 içeriği yüksek olan yumurta ve etin beslenme planlarımızda olması hipotansiyona dair oluşabilecek sorunları engellemektedir.

3.Narenciye ve Yeşil Yapraklı Sebzeler

Narenciye ve yeşil yapraklı sebzeler ,folat oranı açısından yüksek yiyeceklerdir. Düşük folat içeriğine sahip diyetler anemiye neden olabilmektedır. Folat açısından zengin yiyeceklerin bulunduğu bir diyet tercihimiz olmalıdır. Folat içeriği zengin yiyecekler arasında kuşkonmaz,fasulye, turunçgiller, yeşil yapraklı sebzeler ve karaciğer bulunmaktadır.

4.Tuz

Tuzlu yiyecekler kan basıncını arttırabilir. Hipotansiyonu kontrol altına almak için,tuzlu füme balık, peynir, salamura ve zeytini beslenme planımıza ekleyebiliriz.Bununla birlikte, tuz ve tuz içeriği yüksek olan besinler kan basıncını hızlıca arttırarak sağlık açısından tehlikeli bir hal alabileceği için fazla miktarlarda tüketilmemesi gerektiğini unutmamalıyız.

5.Kafein

Kahve ve kafein içeriği yüksek olan siyah çay, kardiyovasküler sistemi uyararak ve kalp atış hızınızı artırarak geçici olarak kan basıncını arttırıp hipotansiyonu kontrol altına almaktadır.

YENİ YÜZYIL UNİVERSİTESİ GAZİOSMANPAŞA HASTANESİ

BESLENME VE DİYET UZMANI

NESLİŞAH BOZKAYA GÖK